تحلیل گفتمان انتقادی شاخه ای جدید و بین رشته ای در علوم انسانی و بالاخص در حوزه نقد زبان شناختی است که در سال های اخیر توسعه بیشتری پیدا کرده و در تحلیل مسائل مختلف سیاسی- اجتماعی و البته متون ادبی خودنمایی می کند. نورمن فرکلاف نظریه پرداز و بنیان گذار این جریان فلسفی-زبان شناختی در اواخر قرن بیستم میلادی با دریافت و گذر از نظریات نشانه شناسی، تأویل گرایی گادامر، دیرینه شناسی میشل فوکو و با رد آراء صرفا اقتصاد گرایانه ی نئوکمونیست ها و با نگاهی به پسا ساختار گرایی دریدایی توانست مفهوم گفتمان قدرت و مردم را از طریق ساخت های ایدئولوژیک به دست آمده از صورت های زبانی تازگی ببخشد.مقاله ی حاضر می کوشد با رویکردی تطبیقی، مفهوم کلیدی و کلان مدرنیته را در بافت موقعیتی رمان های مدیر مدرسه از جلال آل احمد و سفر به انتهای شبِ لویی-فردینان سِلین فرانسوی، که اصطلاح مدرنیته به عنوان گفتمان قدرت در رمان های نیمه اتوبیوگرافیک (خود زندگی نامه) مذکور در تضاد با گفتمان رسمی قهرمان های داستان است، بر اساس رویکرد نظری نورمن فرکلاف تحلیل و بررسی کند. باید گفت که آل احمد در مدیر مدرسه قصد انتقاد از عواقب جامعه ای را دارد که غرب زده شده و به تقلید از مدرنیته ی غربی اخلاق، معنویات و فرهنگ سنتی را به فراموشی سپرده است. سِلین نیز در سفر به انتهای شب با دنیای پست مدرن غرب و گفتمان مدرنیته که در جایگاه گفتمان قدرت قرار دارد، رسم و رسوم جاری بین افراد جامعه را، که تحت تاثیر پدیده ی مدرنیزاسیون دولتی و ظهور بیش از پیش ماشین های صنعتی هویت انسانی خود را باخته اند، در قالب جملات قصار و لحن عامیانه به دیده ی تحقیر می نگرد.

تحقیق حاضر به بررسی موثر بودن آموزش راهبردهای شناختی در خواندن و درک مطلب دانشجویان ایرانی می پردازد. به طور کلی 60 دانشجو در این تحقیق شرکت کردند. دانشجویان در یکی از گروه های آزمایشی (تعداد=20) در معرض آموزش راهبردهای شناختی قرار گرفتند و دانشجویان در گروه آزمایشی دیگر (تعداد=20) در مورد راهبردها و همچنین بیان کردن آنها مورد آموزش قرار گرفتند. دانشجویان گروه کنترل (تعداد=20) هیچگونه آموزشی را در مورد این راهبردها دریافت نکردند. شرکت کنندگان هر دو گروه آزمایش به مدت 10 ساعت مورد آموزش راهبردهای شناختی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق بیانگر این است که افزایش آگاهی دانشجویان در مورد راهبردهای شناختی نتیجه ای مثبت در بالا بردن مهارت درک مطلب آنان دارد. اگر چه تمامی دانشجویان در دو گروه آزمایشی مهارت درک مطلب خود را توسعه دادند اما آن دسته از دانشجویانی که شانس بیان کردن نظرات و دیدگاه خود را در مورد این راهبردها داشتند به میزان بیشتری در مورد راهبردها می دانستند و همچنین نظری مثبت نسبت به مهارت درک مطلب داشتند. بر خلاف گروه های آزمایش دانشجویان گروه کنترل تفاوت چندانی را در مهارت خواندن از خود نشان ندادند. نتایج همچنین حاکی از عدم وجود تفاوتی معنادار میان دانشجویان دختر و پسر است.

این مقاله راه های بالابردن توانش زبانی دانشجویان رشته علوم سیاسی از طریق توانش ارتباطی را بررسی می کند و ابتدا به این سئوال پاسخ می دهد که چرا دانشجویان با گرفتن واحدهای متعدد زبان انگلیسی در دانشگاه نتوانسته اند مهارت های زبانی خواندن، شنیدن (درک مطلب شنیداری)، نوشتن و مکالمه را کسب نمایند. برای این کار، مسائل عمده بر سر راه آموزش زبان انگلیسی دانشجویان رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی آسیب شناسی، و سپس راه های برون رفت از آن آسیب ها بررسی شده اند. این مقاله نشان می دهد که بالابردن توانش زبانی دانشجویان مستلزم استفاده از رویکرد توانش ارتباطی می باشد. (فرضیه) استفاده از رویکرد توانش ارتباطی به معنای آنست که به هنگام آموزش، برای تحقق وجوه دستورزبان شناختی، جامعه شناختی، گفتمانی و مهارت شناختی ((استراتژیک)) دانش زبان انگلیسی دانشجویان تاکید گردد.

هدف اصلی این تحقیق یافتن رابطه هوش هیجانی و استفاده از راهبردهای یادگیری زبان انگلیسی با مهارت زبان انگلیسی در دانشجویان واحد اهواز بود. جامعه آماری این تحقیق تعداد 125 دانشجوی رشته زبان انگلیسی بود. روش تحقیق از نوع همبستگی بود و از رگرسیون چندگانه برای یافتن رابطه هوش هیجانی و استفاده از راهبردهای یادگیری زبان انگلیسی با مهارت زبان انگلیسی استفاده شد. ابزار اندازه گیری جهت این تحقیق آزمون نلسون برای تعیین سطح مهارت زبانی، پرسشنامه هوش هیجانی بار – ان و پرسشنامه سیل برای مشخص نمودن راهبرهای یادگیری زبان بود. نتایج نشان داد که بین هوش هیجانی با مهارت زبانی دانشجویان رابطه منفی وجود دارد و همچنین بین راهبردهای یادگیری زبان مهارت زبانی دانشجویان مثبت وجود دارد. آزمودنی ها با سطح مهارت بالا و سطح مهارت پایین از راهبرد فراشناختی و عاطفی بیش از سایر راهبردها و از راهبرد اجتماعی کمتر از سایر راهبردها استفاده می کردند. همه آزمودنی ها از راهبردهای یادگیری زبانی به ترتیب راهبرد فراشناختی، عاطفی، شناختی، جبرانی، حافظه و اجتماعی به یک شکل استفاده نمودند.

از آنجایی که نوشتن با ماهیت شناختی مشخص می شود، یکی از رویکردهای عملی برای بهبود مهارت نوشتاری زبان آموزان زبان انگلیسی، توسل به رویکردهای یادگیری مبتنی بر پرسش مانند یادگیری مبتنی بر مسیله PBL است که با نیاز شناختی بالا مشخص می شود و اغلب به حفظ دانش کمک می کند. این مطالعه با هدف بررسی ادراک زبان آموزان ایرانی زبان انگلیسی از یادگیری مبتنی بر مسیله انجام شد. برای انجام این کار، از طرح تحلیل محتوا در پارادایم کیفی استفاده شد. شرکت کنندگان شامل 15 نفر (8 زن و 7 مرد) زبان آموز پیشرفته زبان انگلیسی بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند از موسسات زبان مختلف در تهران در مطالعه شرکت کردند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق تحلیل موضوعی انجام شد. بر اساس داده های مصاحبه، مضامین زیر استخراج شد: تعامل، همکاری، ترجیحات شخصی، اشتراک دانش، تازگی، معلمان کم حمایت، فرآیند یادگیری شاد و استفاده از فناوری های کافی، زمان مورد نیاز، تاثیرگذاری بر یادگیری واژگان، تغییر درک دانش آموزان در مورد فرآیند یادگیری و نقش معلمان. نتایج کاربردهایی برای معلمان و فراگیران زبان انگلیسی و برنامه ریزان برنامه درسی دارد.

در ارتباط کلامی، پاسخهای پسند نشده می توانند برای فراگیران غیربومی که دارای ارزشها و هنجارهای فرهنگی متفاوت با زبان مقصد هستند یک چالش باشند. این تحقیق بر آن است تا استفاده از تدابیر امتناع توسط دانشجویان ایرانی رشته زبان انگلیسی و میزان همانندی این الگوهای امتناع را با الگوهای زبان مقصد بررسی کند و دریابد تا چه میزان انتقال کاربردی می تواند رخ دهد. هدف دیگر تحقیق، ارزیابی رابطه میان سازماندهی جوابهای پسند نشده و ساختار نوبت گرفتن در ارتباط کلامی بوده است. در این راستا، 40 شرکت کننده که بطور تصادفی برای این مطالعه انتخاب شدند در مکالمه های شفاهی شرکت کردند، که بر اساس آنها تدابیر بکاررفته در ارائه جوابهای پسند نشده و پیچیدگی نوبت در صحبت استخراج شد. دیگر هدف مهم این تحقیق مقایسه دو روش ارزیابی زبان دوم بود. علاوه بر زبان آموزانی که در مکالمه های شفاهی شرکت کردند، 30 زبان آموز دیگر هم به پرسشنامه تکمیل گفتمان پاسخ دادند. همه داده ها پس از کد گذاری بر اساس مدل لوینسون (1983) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که دو روش جمع آوری داده ها از نظر فراوانی، نوع تدابیر امتناع اتخاذ شده و ساختار نوبت، نمونه های متفاوتی را ارائه دادند. این تفاوت ها دال بر این نکته بود که پرسشنامه های تکمیل گفتمان فقط برای بررسی یک ویژگی خاص وارد شده در جوابهای پسند نشده عملی هستند. بطور کلی، یافته ها نشان داد که شمار قابل توجهی از یادگیرنده ها، با استفاده از عذر و نقش نماهای گفتمان که بیشترین فراوانی را در بین تدابیر بکار گرفته شده توسط شرکت کنندگان داشت، تحت تاثیر انتقال کاربردی مسوولیت جواب پسند نشده را به منبع دیگری واگذار کردند. در ارتباط با سازماندهی رجحانی نتایج نشان داد که اتفاق نظر، جنبه غالب در بین ایرانیان به عنوان فراگیران زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی است. همچنین، یافته ها نشان داد که پرسشنامه های تکمیل گفتمان نمی توانند پیچیدگی مکالمات طبیعی را که در آنها فراگیران اختیار کنترل مکالمه خود را دارند به تصویر بکشند.

درهم تنیدگی ابعاد عاطفی و شناختی انسان و اهمیت این دو فاکتور در یادگیری، علاوه بر تناقض موجود در نظریه ها در این زمینه، انگیزه ای شد تا تحقیق حاضر طراحی و اجرا گردد. این تحقیق تلاشی است در جهت بررسی رابطه های احتمالی میان دو عامل شخصیتی برونگرایی ـ درونگرایی، و کمرویی، و مهارت زبان انگلیسی. 93 نفر از دانشجویان کارشناسی رشته زبان انگلیسی دانشگاه شهید باهنر کرمان به دو پرسشنامه و یک آزمون زبان انگلیسی پاسخ دادند. پرسشنامه شخصیت آیزنک، پرسشنامه کمرویی استنفورد، و آزمون زبان انگلیسی میشیگان. به ترتیب متغیرهای برونگرایی ـ درونگرایی، کمرویی، و مهارت زبان انگلیسی شرکت کنندگان را ارزیابی کردند. تحلیل داده ها که با نرم افزارSPSS  صورت گرفت نشان داد که هیچ گونه رابطه معناداری میان این دو عامل شخصیتی (بـرونـگرایـی ـ درونـگرایـی، و کمرویـی) و مـهارت زبان انگلیسی وجود ندارد. در نتیجه یک تحلیل جانبـی مشخص گردید که میان دو فاکتور کمرویی و برونگرایی رابطه معکوس معناداری دیده می شود.

مقاله حاضر با هدف مشخص کردن ارتباط بین توانایی ترجمه و عواملی از قبیل توانایی عمومی زبان و توانایی خواندن، تعیین کردن پایایی و روایی تست ترجمه به عنوان یک تست خواندن و درک مطلب در ارتباط با نوع دیگر تست (تست چند گزینه ای) و تحقیق درباره اثرات نوع تست خواندن (تست ترجمه در مقابل تست چند گزینه ای) و سطح توانایی زبان روی عملکرد دانشجویان انجام شده است. بدین منظور 144 فراگیر زبان انگلیسی انتخاب شدند. به منظور پاسخ گویی به سوالات اول و دوم پژوهش از روش هم بستگی پیرسون استفاده شد و نتایج بیانگر این بود که توانایی عمومی زبان و توانایی خواندن از همبستگی یکسانی با توانایی ترجمه برخورداند. برای پاسخ گویی به سوال سوم پژوهش یعنی بررسی پایایی آزمون توانایی خواندن از طریق ترجمه از روش «پایایی بین مصصحان» استفاده شد. نتایج نشان داد که تست ترجمه از پایایی خوبی بین مصححان برخوردار است. در مورد سوال چهارم پژوهش یعنی بررسی روایی آزمون توانایی خواندن از طریق ترجمه از روش روایی همزمان استفاده شد. نتایج نشان داد که همبستگی بین دو تست وجود دارد.

نتایج بسیاری از تحقیقات در زمینه مهارت خواندن نشان می دهد که تعدادی ازجنبه های مهارت خواندن از زبان به زبانی دیگر قابل انتقال می باشد. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین راهکارهای مهارت خواندن در زبانهای فارسی و انگلیسی است. در این پژوهش تعداد 57 آزمودنی که همگی دانشجویان رشته زبان انگلیسی دانشگاه علامه طباطبایی بودند شرکت داشتند. پس از برگزاری تست نلسون450 A تعداد 38 نفر از آزمودنیها که مهارت زبانی آنها در سطح پیشرفته بود انتخاب شدند. در مرحله بعد به آزمودنیها یک آزمون فارسی Cloze و سپس پرسشنامه ای که میزان استفاده از راهکارهای مهارت خواندن در زبان فارسی را مشخص می کرد داده شد. در مرحله سوم یک آزمون Cloze به زبان انگلیسی و پرسشنامه ای مشابه مرحله دوم اما به زبان انگلیسی به آزمودنیها داده شد. پس از تحلیل آماری داده ها مشخص گردید که از میان 17 راهکار خواندن که در طبقه بندی مثبت تلقی می شدند، شش راهکار بیشترین کاربرد را در دو زبان فارسی و انگلیسی داشته و 10 راهکار نیز کاربرد متوسط داشتند. از میان 8 راهکار منفی، 6 راهکار کاربرد متوسط و دو راهکار به ندرت مورد استفاده قرار می گرفتند. ضریب همبستگی بین نتایج آزمونهای Cloze در فارسی وانگلیسی 0.60 بود. پژوهشگر پس از بررسی نتایج و تحلیل آماری داده ها نتیجه گرفت که راهکارهای خواندن از زبانی به زبان دیگر قابل انتقال می باشند.

پیشینه و اهداف: تفاوت بین دانش آموزان و نیازهای فردی آنان در دهه های اخیر مورد توجه بسیاری از متخصصان امر تعلیم و تربیت بوده است. با ظهور و توسعه ی انواع فناوری ها و گسترش زیر ساخت های دسترسی به فناوری های نوظهور، زمینه برخورداری از انواع محتوای آموزشی برای طیف وسعیی از فراگیران ایجاد شده است. کلاس معکوس یکی از ایده های بلندپروازانه در امر تعلیم و تربیت است که با هدف توجه به نیازهای فراگیران و ارتقا یادگیری فراگیر-محور و با استفاده از فناوری های بسیار ساده در دهه آخر قرن بیستم میلادی پا به منصه ظهور نهاد. کلاس معکوس می تواند بر روش تدریس معلم و تعامل وی با دانش آموزان و حتی ارتباط با اولیا تاثیر گذارد. فرق اساسی شیوه ارایه مطلب در کلاس معکوس با کلاس سنتی این است که معلم از حالت سخنران و کنترل کننده ی روند تدریس خارج شده و به راهنما و تسهیل کننده ی روند یادگیری تبدیل می گردد. کلاس معکوس کنترل روند تدریس معلم را از طریق متوقف کردن و برگرداندن فیلم تدریس معلم به دانش آموزان می دهد. بدین ترتیب دانش آموزان با سطوح مختلف توانایی می توانند بنابر نیاز خود بارها و بارها بدون آنکه در مقابل هم کلاسی ها متهم به دیرفهمی یا کج فهمی شوند به تدریس معلم گوش دهند یا آن را ببینند. بنابراین خود دانش آموز مسیولیت اصلی برنامه ریزی برای درس خواندن را بر عهده می گیرد و بدون دغدغه مطالب آموزشی را می آموزد. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر کلاس معکوس بر مهارت خواندن زبان انگلیسی است. روش ها برای نیل به هدف، دو کلاس زبان عمومی به عنوان نمونه در دسترس انتخاب و به عنوان گروه آزمایش (25 نفر) و گروه کنترل (25 نفر) در نظر گرفته شدند. توانایی خواندن هردوگروه پیش و پس ازآزمایش با آزمون PET (Preliminary English Test) مورد بررسی قرار گرفت. نمرات پیش آزمون نشان دهنده یکسان بودن سطح مهارت خواندن شرکت کنندگان قبل از آزمایش بود. تدریس درس زبان عمومی درگروه آزمایش ازطریق رویکرد معکوس و پیش مطالعه فایل های صوتی و تصویری تدریس استاد قبل از کلاس از طریق وب سایت طراحی شده و حضور در فعالیت های کلاسی صورت پذیرفت. آموزش گروه کنترل به روش سنتی انجام شد. نمرات پس آزمون با تحلیل واریانس چند متغیره مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها یافته ها نشان داد که کلاس معکوس در قیاس با روش سنتی تاثیر معناداری بر تقویت مهارت خواندن دانشجویان در درس زبان عمومی داشته است. بررسی اثرات بین آزمودنی ها حاکی از تفاوت معنی دار بین دو گروه در چهار بخش پس آزمون که بر درک معنی کلی متون تمرکز دارد می باشد. تفاوت بین دو گروه در بخشی از آزمون که درک واژه ها و دستور را در متون کوتاه می سنجید معنی دارنبود. نتیجه گیری نتیجه ی پژوهش نشان داد که استفاده از روش معکوس بطور کلی می تواند مهارت خواندن و درک مطلب فراگیران را بهبود بخشد. در عین حال این روش در تقویت مهارت خواندن و درک مطلب کلی و پیام متون بهتر از توجه به واحدهای کوچکتر خواندن مانند واژگان و دستور عمل کرده است. این امر با توجه به زیربنای نظری کلاس معکوس در تاکید بر مهارت های شناختی سطوح بالاتر منطقی است و نشان از موفقیت مدل طراحی شده برای تدریس زبان عمومی دارد. در عین حال لازم است با طراحی مواد کمک آموزشی مناسب و آموزش راهبردهای یادگیری به فراگیران به تقویت مهارت های سطوح پایین در روند خواندن نیز کمک نمود. همچنین، برای اینکه این روش بتواند در فعالیت های شناختی سطوح پایین تر نیز موفق عمل کند نیاز به استمرار استفاده ازآن و آشنایی فراگیران با این روش وجوددارد. در این پژوهش به علت دسترسی متوسط دانشجویان به فناوری، از فناوری های پیچیده (مانند هوش مصنوعی، برنامه های هوشمند، . . . ) برای آماده سازی محتوی الکترونیکی استفاده نشد. علاوه بر آن، کلاس معکوس اولین تجربه ی دانشجویان شرکت کننده در این پژوهش بود و استمرار استفاده از کلاس معکوس (بیش از یک نیمسال تحصیلی) در پژوهش های دیگر پیشنهاد می گردد.